YENİ BİR KENT KAVRAMI

Şimdiye kadar yapılan çalışmalarda, kentleşmenin yalnızca doğal çevre üzerindeki etkilerini incelemekle yetinmemeli, kentleşmenin topluma ve doğal dünyaya karşı duyarlılığımızda meydana getirdikleri değişiklikleri de incelemeliyiz.

Sürdürülebilir bir tasarım yerel sorunlara cevap üretmeye çalışmalıdır, sadece enerjiyi optimize eden bir yaklaşımın ötesinde binanın bulunduğu çevrenin sosyo-ekonomik gelişimine katkıda bulunmalıdır. Bu doğrultuda genel yaklaşım, geliştirilecek bir projenin çevresi ile güçlü bir bağlam kurması ve çevresinde yer alan potansiyellerin yeni kentsel kurgu ile birlikte yeniden değerlendirilmesini sağlamaktır.

Kent halkı biyolojik ortak yaşamın toplumsal karşılığı olarak görülmektedir. Bu karşılık günümüzde symbiocity kavramında bir karşılığını bulmuştur. Bütüncül ve sürdürülebilir kentsel gelişimi teşvik eden “SymbioCity” yaklaşımı, kent işlevleri arasındaki potansiyel sinerjiyi bularak fayda ve etkinliğin ortaya çıkmasını sağlar. Sürdürülebilir şehircilik konusunda İsveç kaynaklı bir yaklaşım ve deneyimi ortaya koyan SymbioCity, 2015 yılında ikincisi düzenlenen Yaşanabilir Şehirler Sempozyumu’nda tanıtıldı.

SYMBIOCITY YAKLAŞIMI

İsveç hükümetinin girişimi olan SymbioCity, sürdürülebilir kent modeline kavramsal bir çerçeve sunan bir yaklaşımdır. Herhangi bir şehirde olması gereken iyi yaşam koşulları ve refahın temelini oluşturan enerjiden bilgi teknolojilerine, su ve atık yönetimine kilit kentsel sistemleri saptar.

Ekolojik ayak izimizi düşürürken büyüyen kentsel nüfus için sağlıklı ve yaşanabilir çevreler sağlamanın küresel bir mücadele olduğunu vurgulayan SymbioCity, kaynakları koruyan, sürdürülebilir gelişmeyi tetikleyen, sermayeyi artıran ve yoksulluğu hafifleten kentsel alanların geliştirilmesi gerekliliğini vurgular.

Planlamadan uygulama sonrasına kadar tüm evreleri ele alan entegre ve bütüncül bir yaklaşımın başarıya giden en önemli anahtar olduğuna inanır.

Simbiyoz, iki veya daha fazla organizmanın karşılıklı yarar sağlayan bir birliğe entegrasyonudur. Bu yaklaşım için, simbiyoz, kentsel sistemler arasında sinerji bulma anlamına gelir. SymbioCity yaklaşımı da doğal kaynakların idareli kullanımı konusunda kentsel teknoloji sistemlerinin kullanımını içeren bütünleşik bir yaklaşımı kapsıyor. Kentsel gelişim konusunda farklı aktörleri bir araya getirerek yapılan çalışmada söz konusu yaklaşım yapılması gerekenleri ne şekilde yapılacağını tanımlıyor. Genel hedef, kentsel alanlarda yaşayan yoksul insanlar için sağlık, güvenlik, konfor ve yaşam kalitesinin iyileştirilmesine katkıda bulunmaktır.

SymbioCity, herkes için bir şeyler sunan dinamik bir konsepttir. Tek bloktan tüm kentsel alanlara, bölgelerden ülkelere yeniden geliştirme programlarından, yeşil alan girişimlerine uygulanabilir. SymbioCity, gelişmiş, gelişmekte olan veya geçiş ekonomisinde olup olmadığınızdan bağımsız olarak çalışır.

İsveç Hükümeti tarafından sürdürülebilir kentsel gelişmeyi desteklemek için bir platform olarak geliştirilen ve İsveç Uluslararası Yerel Demokrasi Merkezi (ICLD) ve İsveç Yerel Yönetimler ve Bölgeler Birliği (SALAR) tarafından yürütülen Uluslararası SymbioCity Eğitim Programı, sürdürülebilir kentsel gelişim alanında kullanılan ve kentsel çevre sorunlarına çözüm bulmaya yönelik, planlama kapasitesinin artırılması ve kapsayıcı şekilde ele alınması için bireylere ve kurumlara destek vermeyi amaçlamaktadır.

Kentsel ekolojik sorunların yanısıra yoksulluğun azaltılması ve toplumsal cinsiyet eşitliği üzerine daha güçlü bir biçimde odaklanan bu yaklaşımın, uluslar arası tanıtımına ve uygulanmasına yönelik düzenlenen eğitim programı Aralık 2015’ten itibaren Aralık 2020’ye kadar süreceği belirtilmiştir.

SymbioCity yaklaşımının ilk eğitimi 2015 yılında Türkiye, Gürcistan, Makedonya ve Sırbistan’daki yerel ve bölgesel yönetimlerde görev yapan ve şehir planlaması, yerel yönetim, yerel kalkınma ve yerel yönetim konularında çalışan katılımcılarla geçekleştirilmiştir.

SYBIOCITY UYGULAMASI GERÇEKLEŞTİRİLEN BÖLGELER

Burada da yine bir sorun var gibi. Çünkü bir önceki paragrafta bir programdan bahsedilirken, şimdi tekrar yaklaşım olarak anılıyor. Yaklaşım ve program kelimeleri eş anlamlı sözcükler olarak mı kullanılıyor? “Yaklaşım” kelimesi ingilizde approach, perspective, attitude olarak çevrilirken, program kelimesi schedule, program, plan anlamına gelmektedir. Yani bu cümlede “… Aralık 2015’ten Aralık 2020’ye…” kadar sürecek 5 yıllık bir plan, bir takvim belirtilmiş. Kullanılan kelimenin program olması daha doğru olacaktır.

MAZABUKA, ZAMBİYA (2012-2013)

Mazabuka kenti küresel bir SymbioCity projesinin bir parçası olarak Afrika’da seçilmiş bir pilot şehir oldu. Pilot proje, SymbioCity Yaklaşımı uyarınca Mazabuka Belediye Meclisi bünyesindeki sürdürülebilir kentsel gelişmeyi artırma fırsatlarını belirlemeyi amaçladı.